Học kế toán ra làm công việc gì, như thế nào?
Thông thường câu hỏi như tiêu đề là của các bạn học sinh cuối cấp đang trong quá trình tìm hiểu về hướng nghiệp, nhưng cũng không loại trừ các bạn sinh viên chuyên ngành kế toán ở giai đoạn đại cương.
Thậm chí một số bạn sinh viên năm cuối chuyên ngành kế toán vẫn có thể cảm thấy “mông lung như một trò đùa” nếu trong quá trình học không tổng hợp lại các kiến thức và kỹ năng then chốt.
Công việc của một kế toán thì nhiều nhưng quan trọng nhất là lập báo cáo tài chính của doanh nghiệp/đơn vị. Các báo cáo tài chính là những tờ giấy với những con số được viết bên trên.
Ở đây, tôi sẽ không cung cấp các khái niệm hàn lâm về kế toán vì chúng sẽ gây khó khăn cho các bạn mới tiếp xúc với lĩnh vực này.
Nếu bạn hiểu kế toán bắt đầu như thế nào và vì sao, cũng như các báo cáo tài chính được sử dụng như thế nào, thì bạn có thể hình dung rõ hơn về công việc và tầm quan trọng của kế toán.
Chuyện là…
Ngày xửa ngày xưa
Xưa đến hàng ngàn năm trước (nghĩa là xưa dữ lắm đa), các cá nhân hoàn toàn tự cấp tự túc cho cuộc sống của mình. Họ tìm thức ăn, làm ra quần áo, xây dựng nhà cửa…
Và sau đó chuyên môn hoá bắt đầu xuất hiện. Có người thì rất giỏi trong việc tạo ra những mũi tên, có người thích trồng trọt…
Đồng thời với chuyên môn hoá, mua bán cũng được bắt đầu với hình thức vật đổi vật.
Trước tiên, mỗi thợ thủ công tự mình làm việc và giao dịch ở địa phương hẹp xung quanh mình. Rồi thì, các người thợ lành nghề lập ra các nhà mỏ và thuê nhân công, tiền (vỏ sò, vàng,…) bắt đầu được sử dụng để trao đổi. Hoạt động mua bán từ đó mở rộng ra nhiều vùng.
Khi sự phát triển diễn ra đến thời điểm nhất định, các thương nhân giàu có ngoài việc đi buôn thì có thể kiếm lời thông qua việc cho các thương nhân khác vay tiền. Chẳng hạn như các chủ nhà xưởng cần thêm vốn để mở rộng quy mô sản xuất, các thương nhân trẻ khởi nghiệp cần vốn để mua sắm hàng hoá, tàu thuyền,…
Khi cho vay tiền, người cho vay (chủ nợ) đương nhiên muốn biết người đi vay (con nợ) có khả năng trả nợ cho mình hay không, nếu không trả được nợ thì có tài sản thế chấp nào để gán nợ…
Vụ việc bắt đầu trở nên phức tạp rồi đó đa
Sau khoản vay đầu tiên, những người đi vay muốn tiếp tục mở rộng nhà xưởng, mua sắm thêm nhiều tàu thuyền, hàng hoá, vũ khí…. Kết quả là việc này gây khó khăn cho người cho vay khi tự mình xem xét các tài sản thế chấp, do vậy chủ nợ cần một cách thức để xác định xem người đi vay có thực sự có các tài sản thế chấp cho khoản vay hay không, nó giá trị bao nhiêu.
Hơn nữa, một số thương gia muốn góp vốn với nhau để cùng kinh doanh và chia lời. Lúc này các thành viên góp vốn cũng cần một cách thức để xác định lợi nhuận của dự án này để chia nhau.
Bên cạnh đó, các chủ nhà xưởng, các thương nhân lớn có nhiều dự án kinh doanh, họ không thể tự mình quán xuyến hết tất cả mà sẽ thuê người quản lý cho các dự án đầu tư kinh doanh của mình. Vậy chủ đầu tư cũng cần một cách thức để đánh giá hiệu quả hoạt động của các nhà quản lý, các nhà quản lý cũng có trách nhiệm giải trình với người chủ.
Và lẽ dĩ nhiên, chính quyền cần các thông tin để thu thuế.
Lúc này, anh hùng xuất hiện, tada….
Báo cáo tài chính là cách thức/công cụ để giải quyết tất cả các vấn đề trên.
Từ các lý do này, nhu cầu cần có báo cáo tài chính tăng lên, nhu cầu cần có kế toán viên để lập các báo cáo này cũng tăng lên, và nhu cầu cần có các kiểm toán viên để xác định tính trung thực của các kế toán viên cũng tăng lên theo.
Hệ thống kế toán từ đó phát triển một cách nhanh chóng và cũng trở nên phức tạp hơn.
Nhưng gì thì gì, lý do tại sao cần kế toán viên phải lập báo cáo tài chính thì vẫn còn đó: Các chủ ngân hàng, chủ đầu tư cần thông tin kế toán để đưa ra các quyết định hợp lý, nhà quản lý cũng cần chúng để điều hành hoạt động kinh doanh cho hiệu quả, và cơ quan thuế nhờ đó để tính đúng tính đủ tiền thuế.
Và để làm được điều trên, chúng ta cần lập báo cáo tài chính một cách trung thực và hợp lý, người đọc báo cáo tài chính cũng cần có kiến thức nhất định để đọc hiểu chúng.
Hy vọng bài viết này phần nào giải đáp thắc mắc công việc chính của một kế toán là gì, tầm quan trọng của kế toán trong một tổ chức.
Đây là một bài viết hướng nghiệp cho các bạn đang tìm hiểu về ngành học kế toán. Các kiến thức mở rộng hơn sẽ được đề cập tại những bài viết khác.
PS: Một chút thử thách nếu bạn thích, tìm hiểu câu hỏi kế toán là gì bằng tiếng Anh tại đây.
Kiên Huỳnh
Trả lời